MÜTERCİMİ BELİRSİZ BİR KASÎDE-İ BÜRDE TERCÜMESİ

Hz. Peygamber’in hayatının her safhası başta na’t olmak üzere siyer, mevlid, hilye, mirâciyye, gazavât-nâme ve kırk hadis gibi çeşitli türlerle ele alınmış ona duyulan sonsuz muhabbetin tezahürü olarak bu türlerde manzum ya da mensur pek çok eser vücuda getirilmiştir. Muhammed ile alakalı konuların tümünü içine alan bilhassa onun övgüsüne yer veren na’tlar, dinî literatürde en fazla örneği olan edebî tür hüviyetindedir. Resulullah’ı methetmek amacıyla kaleme alınan na’tlar içerisinde Ka’b b. Züheyr’in (ö. 24/645?) kasidesinin ayrı bir yeri önemi vardır. İlk beytinin başında geçen Bânet Su’âd ifadesiyle veya kendisine hediye ettiği hırkaya istinaden Kasîde-i Bürde adıyla anılan manzume, söz konusu türe öncülük etmiş Bûsîrî’nin 696/1297?) kasidesine de ilham kaynağı olmuştur. Arapça tanzim el-Kevâkibü’d-Dürriyye fî Medhi Hayri’l-Beriyye adını verdiği şiir, kafiye harfinden dolayı el-Kasîdetü’l-Mîmiyye, şairin yakalandığı hastalıktan kurtulmasına vesile olduğu için Bür’e olayın rüyasında Resulullah’ın elinden hırka giyerek gerçekleşmesi rivayetine dayanarak tanınmıştır. Tüm İslam dünyasında Türk kültür edebiyatında geniş derin yansımaları Bürde, biçimde defalarca dilimize tercüme edilmiş, hakkında şerhler yazılmış sözü edilen kaside tahmis tezyiller alınmıştır. Abdurrahim Karahisarî, Ahmedi Rıdvân, Kemal Paşa-zâde, Le’âlî, Şemseddin Sivasî Nahîfî tanınmış şairlerin yanında belli şöhrete ulaşamamış birçok şair tarafından Türkçeye nazmen meşhur na’tın mütercimi belirsiz çevirileri oldukça fazladır. Bu makalede Bürde’sine kim ne zaman yapıldığı meçhul alınacaktır. Çalışmada öncelikle Züheyr Bürde’leri genel bilgi verilecek, ardından 160 beyitten müteşekkil tercümenin şekil muhteva özellikleri üzerinde durulacak İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi TY 1990 3277 numaralarda kayıtlı iki nüshasından hareketle hazırlanan tenkitli metni sunulacaktır.